Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Göktaş, Nüfus Artışı Politikalarını Açıkladı

Aile ve Sosyal Hizmetler Bakanı Mahinur Özdemir Göktaş, nüfus artış politikalarıyla ilgili yapılan çalışmalar hakkında medya mensuplarına bilgi verdi.

Bakan Göktaş, 1990 yılında doğum oranının 3.11 olduğunu, ancak 2023’te bu rakamın 1.51’e gerilediğini belirtti. 2014 yılında doğurganlık hızının 1.5’in altında olduğu 1 il bulunurken, 2024’te bu sınırın altına düşen il sayısının 55’e yükseldiğini ifade etti. Bakan, doğurganlık hızının 2024’te ilk kez 1.48 seviyesine düştüğünü vurguladı ve Türkiye’nin nüfusunun ‘kış’a girdiğini dile getirdi.

Türkiye’nin nüfus kriziyle karşı karşıya olduğunu belirten Göktaş, “Doğurganlık oranımızın 1.48’e düşmesi tarihimizin en düşük seviyesidir. Türkiye nüfusunun yüzde 88’i artık nüfusu yenilenemeyen bir şehirde yaşıyor. Ortalama anne olma yaşı yükseliyor ve doğurganlık hızı azalıyor. İlk evlilik yaşı erkeklerde 28.3, kadınlarda ise 25.8 yaşına yükselmiştir. Gençlerimiz geç evleniyor, geç çocuk sahibi oluyor. Ortalama anne olma yaşı 29.3’e yükselmiş durumda ve doğurganlık hızı azalıyor.” şeklinde konuştu.

Bakan Göktaş, açıklamalarına devam ederek, “Toplam nüfus üzerine yapılan projeksiyonlara göre, TÜİK’in düşük ihtimalli senaryosuna göre 2100 yılında nüfusumuzun 54 milyona, BM’nin düşük ihtimalli senaryosuna göre 38 milyona, çok düşük ihtimalli senaryoya göre ise 25 milyona kadar düşeceği öngörülmektedir.

Beş Yıl İçinde İlkokullardan 900 Bin Öğrenci Eksilecek

Önümüzdeki 5 yıl içinde nüfus artış hızının bu şekilde devam etmesi durumunda, ilkokulda okuyan öğrenci sayısında yaklaşık 900 bin azalma beklenmektedir. Çekirdek aile kavramıyla birlikte ortalama hane halkı büyüklüğü 4’ten 3’e düşmüş, tek kişilik hane halkı oranı ise yüzde 20’ye ulaşmıştır.

Aile ve Gençlik Fonu’na başvurusu onaylanan kişilere, 2 yılı geri ödemesiz, 48 ay vadeli faizsiz 150 bin lira kredi desteği sunulmaktadır. Kredi başvuru sayısı 140 bin 313 olup, yakın zamanda daha fazla gencin bu imkandan faydalanması için iyileştirmeler yapılması planlanmaktadır. Ayrıca kredi miktarında da artış düşünülmektedir.

Doğum Desteği

1 Ocak 2025 tarihinden itibaren doğan çocuklar için yeni destek modeline geçildi. İlk çocuk için tek seferlik 5 bin TL ödeme yapılırken, ikinci çocuk için her ay bin 500 TL, üçüncü çocuk ve sonrası için her ay 5 bin TL destek sağlanmaktadır. Toplamda 220 bin 268 kişiye 1 milyar 750 milyon TL ödeme yapılmıştır.

Ortak Ebeveynlik Modeli

Aile hayatı ile iş hayatı arasında denge kurulmasının önemli olduğunu belirten Bakan Göktaş, doğum sonrası memurlara yarım zamanlı çalışma hakkı tanındığını vurguladı. Yarım zamanlı çalışma modelinin hem anneye hem babaya sağlanan bir imkan olduğunu belirten Göktaş, ailede çocuğun bakımının her iki ebeveyn tarafından üstlenilmesini, ortak ebeveynlik modelini ve babaların çocuk bakımında daha aktif rol almasını teşvik eden bir uygulama olduğunu söyledi.

Komşu Annelik Uygulaması

Aile Yılı çalışmaları çerçevesinde Bakanlık ve UNICEF iş birliğiyle yürütülen “Komşu Anne” projesine ilişkin pilot çalışmaların devam etmekte olduğunu belirten Göktaş, “Komşu Anne Projesi’nde, çocuk bakımını yapacak kadınlar kendi evlerinde en fazla 5 çocuğa ücretli ve düzenli bakım hizmeti sunacak. Bakanlık tarafından belirlenen standartlara uygun bir bakım modeli uygulanacak ve çocuk bakımının ev ortamında kaliteli bir şekilde yapılmasını sağlayacak yeni bir sistem devreye alınacaktır.”